Κρεατάκια ή αδενοειδείς εκβλαστήσεις
“Κρεατάκια” ή αδενοειδείς εκβλαστήσεις
Τα “κρεατάκια” ή, πιο σωστά, οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις αποτελούν τη συχνότερη αιτία της ρινικής απόφραξης και ροχαλητού στην παιδική ηλικία. Αφορούν στη διόγκωση του λεμφαδενοειδούς ιστού που φυσιολογικά υπάρχει στην περιοχή του ρινοφάρυγγα, στο βάθος της μύτης.
Ρόλος των αδενοειδών εκβλαστήσεων είναι η παροχή άμυνας – ανοσίας στον οργανισμό, λειτουργώντας ως ένα φίλτρο εξωγενών παραγόντων (όπως βακτήρια, ιοί, περιβαλλοντικές ουσίες κ.α). Έτσι “αναγκάζουν” τον οργανισμό να παράξει αντισώματα έναντι αυτών. Είναι, λοιπόν, μύθος η άποψη που συντηρείται ότι οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις δεν προσφέρουν στον οργανισμό του παιδιού και πρέπει να αφαιρούνται.
Συνήθως, οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις αποκτούν το μεγαλύτερο μέγεθος τους πέρι της ηλικίας των 3 ετών, ενώ στα περισσότερα παιδιά αρχίζουν να συρρικνώνονται μετά τα 5 τους χρόνια και εξαφανίζονται τελικά στην εφηβεία. Τα κρεατάκια, όταν αποκτούν σημαντικό μέγεθος, προκαλούν απόφραξη τόσο της ροής του αέρα από τη μύτη του παιδιού όσο και της ευσταχιανής σάλπιγγας (το σωληνάκι που ενώνει την ρινική κοιλότητα με τη κοιλότητα του αυτιού).
Η απόφραξη της ροής του αέρα από τη μύτη αναγκάζει το παιδί να αναπνέει κυρίως από το στόμα, να ροχαλίζει και να μιλά με ένρινη φωνή. Αποτέλεσμα της στοματικής αναπνοής είναι να καταργείται η φυσιολογική πίεση που ασκεί η γλώσσα στην υπερώα, να διαταράσσεται η ανάπτυξη των οστών του σπλαγχνικού κρανίου και να προκαλούνται ορθοδοντικές ανωμαλίες.
Χαρακτηριστικό είναι το προσωπείο ενός παιδιού με κρεατάκια, το λεγόμενο αδενοειδές προσωπείο, με κύρια γνωρίσματα:
το ωοειδές σχήμα προσώπου,
το μισάνοιχτο στόμα,
την πλατιά μύτη,
τα προεξέχοντα πάνω δόντια και
το ανυψωμένο άνω χείλος.
Η απόφραξη του πίσω μέρους της μύτης έχει επίσης ως αποτέλεσμα να φράσσεται και η φυσιολογική ροή των ρινικών εκκρίσεων, οι οποίες συγκεντρώνονται στις πτυχές των αδενοειδών εκβλαστήσεων και οδηγούν στη φλεγμονή τους. Στη διάρκεια της ημέρας, από τη μύτη του παιδιού ρέουν φλεγμονώδεις εκκρίσεις, ενώ όταν το παιδί ξαπλώνει, οι εκκρίσεις ρέουν προς τα πίσω, στο λαιμό, προκαλώντας ερεθιστικό βήχα.
Τρόποι Θεραπείας
Μια από τις πιο συνηθισμένες ερωτήσεις που δέχεται ένας Ωτορινολαρυγγολόγος από τους γονείς είναι αν χρειάζεται το παιδί τους χειρουργική παρέμβαση για να αφαιρεθούν τα κρεατάκια ή οι αμυγδαλές του.
Η απάντηση δεν είναι απλή και σίγουρα δεν μπορεί να δοθεί από την πρώτη επίσκεψη γιατί δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη εξέταση ή ένα μηχάνημα που να καταδεικνύει ποιο παιδί χρειάζεται χειρουργείο και ποιο όχι. Το ιστορικό του παιδιού και η παρακολούθησή του για αρκετό χρονικό διάστημα από τον ίδιο γιατρό είναι αυτά που αξιόπιστα θα μας καθορίσουν την ανάγκη ή όχι να προχωρήσουμε σε χειρουργική αφαίρεση.
Αναφορικά με τα κρεατάκια, τα παιδιά που κυρίως είναι υποψήφια για χειρουργική αφαίρεση, σύμφωνα και με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Αμερικανικής Ακαδημίας Ωτορινολαρυγγολογίας, είναι αυτά που έχουν:
επαναλαμβανόμενα επεισόδια ρινικής καταρροής (περισσότερα από 4 σε διάστημα 12 μηνών),
εμμένουσα φλεγμονή των αδενοειδών εκβλαστήσεων παρά την αντιβιοτική αγωγή,
διαταραχές ύπνου και ιδιαίτερα αυτά που εμφανίζουν επεισόδια υπνικής άπνοιας,
επεισόδια εκκριτικής ωτίτιδας με υγρό στο μέσο αυτί που επιμένει για περισσότερο των 3 μηνών και
αυτά που παρουσιάζουν ορθοδοντικά προβλήματα.
Η χειρουργική αφαίρεση των αδενοειδών εκβλαστήσεων, αν και από πολλούς θεωρείται επέμβαση ρουτίνας, πρέπει να εφαρμόζεται μόνο στα παιδιά στα οποία υπάρχει απόλυτη ένδειξη. Αρχικά πρέπει να συστήνεται συντηρητική αγωγή και παρακολούθηση και μόνο επί εμμονής των συμπτωμάτων θα πρέπει ο μικρός ασθενής να οδηγείται στο χειρουργείο.
Κρεατάκια σε ενήλικες
Οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις ή αλλιώς τα κρεατάκια ταλαιπωρούν αρκετά συχνά και τους ενήλικες. Παρ΄ όλο που η λειτουργία τους περίπου στην ηλικία των 10 ετών σχεδόν σταματά και ξεκινά η συρρίκνωσή τους, πολλές φορές προκαλούν απόφραξη της μύτης και αυτή με τη σειρά της έχει ως αποτέλεσμα προβλήματα όπως το ροχαλητό και οι άπνοιες κατά τη διάρκεια του ύπνου. Επιπλέον τα κρεατάκια στους ενήλικες μπορεί να προκαλέσουν ωτίτιδα, ιγμορίτιδα ή αμυγδαλίτιδα. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις συναντάμε αλλοίωση της φωνής (ακούγεται ένρινη) ή ακόμα χειρότερα απόφραξη της Ευσταχιανής Σάλπιγγας που οδηγεί σε μόνιμη συλλογή υγρού στο αυτί και κατ’ επέκταση σε βαρηκοΐα. Στους ενήλικες η παρουσία υπερτροφικού ιστού στον ρινοφάρυγγα θεωρείται παθολογική και η σύσταση των ειδικών είναι να αφαιρεθεί ο ιστός και να γίνει λήψη βιοψίας προκειμένου να εξεταστεί και το ενδεχόμενο καρκίνου ή λεμφώματος.
Διάγνωση
Σε αντίθεση με τα παιδιά, όπου συστήνεται να προβαίνουν σε χειρουργική επέμβαση μόνο στην περίπτωση που τα συμπτώματα εμμένουν και δεν υποχωρούν, στους ενήλικες η μοναδική λύση είναι το χειρουργείο, καθώς με καμία θεραπεία τα κρεατάκια δεν πρόκειται να απορριφθούν από μόνα τους. Μάλιστα η αφαίρεσή τους είναι επιτακτική ανάγκη, καθώς όπως προαναφέραμε είναι σημαντικό να ελέγχονται για να αποκλειστούν περιπτώσεις πολύ σοβαρών ασθενειών.
Η εγχείριση των αδενοειδών εκβλαστήσεων
Η χειρουργική αφαίρεση είναι στην ουσία μια επέμβαση ρουτίνας που διαρκεί περίπου 10 λεπτά και γίνεται υπό γενική αναισθησία. Πραγματοποιείται μέσα από το στόμα, οπότε δεν τίθεται θέμα τομών σε κανένα σημείο (πρόσωπο ή λαιμό) και δεν χρήζει νοσηλείας. Κατά την διαδικασία αυτή αφαιρείται ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό των αδενοειδών εκβλαστήσεων, όμως εδώ να σημειωθεί ότι δεν επιδιώκεται να αφαιρεθούν εξ ολοκλήρου. Πάντα ένα μικρό μέρος των αδενοειδών ιστών παραμένει στη θέση του, καθώς η πλήρης αφαίρεση μπορεί να έχει ως συνέπεια τραυματισμό των τοιχωμάτων του ρινοφάρυγγα και σχηματισμό ουλών.
